“Ja was uczę nadczłowieka. Człowiek jest czemś, co pokonanem być powinno. Cóżeście uczynili, aby go pokonać?” rzecze Zaratustra Nietzschego.

Zgłębiając tajniki sufizmu co raz natrafiam na koncepcje lub wręcz całe fragmenty tekstu, które mogłyby wyjść spod pióra Nietzschego. Muhammad Ikbal (1877-1938), indyjski teolog muzułmański, mistyk, filozof, prawnik oraz poeta, wykształcony w Cambridge i Heidelbergu, twierdził ze niemiecki filozof swoje najważniejsze koncepcje zaczerpnął z islamskiego mistycyzmu. Ujął to słowami “Jego umysł nie wierzy, ale jego serce jest pełne wiary” znajdując wiele paraleli pomiędzy myślą Nietzschego, a nauczaniem Rumiego.

Ostatnio natrafiłem na fragment artykułu Omara Michaela Burke’a z 1962 r. pt. “Tunisian Caravan” gdzie opisuje on swój pobyt wśród tunezyjskich sufich.

Uczniowie musieli praktykować ćwiczenia pamięciowe i medytacyjne, rozwijając zdolność koncentracji i refleksji. […] kontynuowali swego rodzaju trening, na który składały się zarówno myśl i praca jak i ćwiczenia typu dhikr*. Po kilku dniach atmosfera tajemniczości i obcości, którą odczuwałem, została zastąpiona wrażeniem, że choć te praktyki mogą wydawać się obce osobom z zewnątrz, ich praktykujący nie uważają ich za nadprzyrodzone, że pozwolę sobie użyć takiego terminu. Jak powiedział pewnego razu szejk Arif: „Robimy coś co jest naturalne, co jest wynikiem researchu i praktyką na rzecz przyszłego rozwoju ludzkości; tworzymy nowego człowieka. I nie robimy tego dla korzyści materialnych”.

Wypowiedź szejka przytoczona przez Burke’a mogłaby paść z ust Zaratustry – wędrownego nauczyciela – derwisza.

* Dhikr (też zikr lub zekr) – dosłownie tłumaczone  jako “upamiętnianie”, wg Macieja Wieloboba to “praktyka medytacyjna, w której dana mantra łączona jest z ruchem tułowia i wykonywana dla urzeczywistnienia najwyższych 2 etapów w psychologii sufizmu”. Te dwa najwyższe etapy to wewnętrzna świadomości i najgłębsza wewnętrzna świadomości. Więcej o psychologii sufizmu możecie przeczytać na blogu Maćka, który jest ogromną skarbnicą wiedzy ^{https://maciejwielobob.pl/2014/10/psychologia-sufizmu-medytacji/}